Στις 27 Δεκεμβρίου του 537 μΧ τελούνται τα θυρανοίξια του Βυζαντινού Ναού της Ύπατης Σοφίας του Ένσαρκου Λόγου του Θεού, περισσότερο γνωστού ως Αγία Σοφία ή Αγιά-Σοφιά, που κατασκεύασαν μέσα σε λίγα χρόνια οι γεωμέτρες Ανθέμιος από τις Τράλλεις και Ισίδωρος από τη Μίλητο, αφού ο προηγούμενος ναός της Αγίας Σοφίας είχε καταστραφεί κατά τη Στάση του Νίκα το 532 μΧ. Κατά τα εγκαίνια που κράτησαν πολλές μέρες ο αυτοκράτωρ Ιουστινιανός ο Α' αναφώνησε θριαμβευτικά:
"Δόξα τω Θεώ τω καταξιώσαντί με τοιούτον έργον επιτελέσαι. Νενίκηκά σε Σολομών".
Σύμφωνα με το „Nature“ η κατασκευή του ναού, που για πάνω από 1000 χρόνια ήταν ο μεγαλύτερος χριστιανικός ναός, κόστισε 145 τόνους χρυσού και ο τρούλος ήταν επιχρυσωμένος μέχρι την άλωση της πόλης το 1453.
Τα πρώτα χρόνια η Αγία Σοφία είχε χίλιους κληρικούς, ενώ 20 και χρόνια μετά έπεσε ο τρούλος
(μετά από σεισμούς), ο οποίος ξαναχτίστηκε ψηλότερος και είναι αυτός που υπάρχει μέχρι και σήμερα. Στις 24 Δεκεμβρίου του 563 έγιναν από τον Πατριάρχη Ευτύχιο τα δεύτερα εγκαίνια παρουσία του Αυτοκράτορα Ιουστινιανού Α' και του λαού της Κωνσταντινούπολης.
"Δόξα τω Θεώ τω καταξιώσαντί με τοιούτον έργον επιτελέσαι. Νενίκηκά σε Σολομών".
Σύμφωνα με το „Nature“ η κατασκευή του ναού, που για πάνω από 1000 χρόνια ήταν ο μεγαλύτερος χριστιανικός ναός, κόστισε 145 τόνους χρυσού και ο τρούλος ήταν επιχρυσωμένος μέχρι την άλωση της πόλης το 1453.
Τα πρώτα χρόνια η Αγία Σοφία είχε χίλιους κληρικούς, ενώ 20 και χρόνια μετά έπεσε ο τρούλος
(μετά από σεισμούς), ο οποίος ξαναχτίστηκε ψηλότερος και είναι αυτός που υπάρχει μέχρι και σήμερα. Στις 24 Δεκεμβρίου του 563 έγιναν από τον Πατριάρχη Ευτύχιο τα δεύτερα εγκαίνια παρουσία του Αυτοκράτορα Ιουστινιανού Α' και του λαού της Κωνσταντινούπολης.
Ο ναός αποτέλεσε σε όλη τη διάρκεια της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας την έδρα του Οικουμενικού Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως και υπήρξε ο σημαντικότερος ναός της Ορθόδοξης εκκλησίας. Κατά την περίοδο των Σταυροφοριών και συγκεκριμένα κατά την περίοδο 1204-1261 ο ναός έγινε Ρωμαιοκαθολικός και μετά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1453 μετατράπηκε σε μουσουλμανικό τέμενος. Ειδικότερα και κατά την διάρκεια της άλωσης από τους Φράγκους, η Αγία Σοφία υπέστη τεράστιες ζημιές.
Επίσης κατά την περίοδο την Οθωμανικής Αυτοκρατορίας έγιναν στο ναό σημαντικές καταστροφές στις τοιχογραφίες του ναού (ασβεστώθηκαν), αφού η απεικόνιση του ανθρώπινου σώματος θεωρείται βλασφημία για το Ισλάμ. Ο ναός με την σπουδαία αρχιτεκτονική του αποτέλεσε πρότυπο για την κατασκευή και άλλων τεμενών, όπως το Μπλε Τζαμί.
To 1934 o Μουσταφά Κεμάλ, στα πλαίσια του εκσυγχρονισμού της Τουρκίας, μετέτρεψε το τέμενος σε μουσείο. Σήμερα ο ναός εξακολουθεί να είναι μουσείο, ενώ πραγματοποιούνται σε αυτόν πολιτιστικές εκδηλώσεις, αλλά και εκδηλώσεις που θεωρούνται από ορισμένους ότι δεν αρμόζουν στο χώρο, όπως επιδείξεις μόδας. Παράλληλα γίνονται προσπάθειες για τη διάσωση των ψηφιδωτών του ναού.
Ο ναός είναι κτισμένος σε αρχιτεκτονικό ρυθμό βασιλικής με τρούλο και αποτέλεσε πρώτυπο ακόμα και για πολλές καθολικές εκκλησίες με γνωστότερη τη Βασιλική του Αγίου Μάρκου στη Βενετία. Ο κυρίως χώρος του κτίσματος έχει σχήμα περίπου κύβου. Τέσσερις τεράστιοι πεσσοί, (κτιστοί τετράγωνοι στύλοι), που απέχουν μεταξύ τους ο ένας από τον άλλο 30 μ., στηρίζουν τα τέσσερα μεγάλα τόξα πάνω στα οποία εδράζεται ο τρούλος, με διάμετρο 31 μέτρων. Ο τρούλος δίνει την εντύπωση ότι αιωρείται εξαιτίας των παραθύρων που βρίσκονται γύρω στη βάση του (ο σύγχρονος ιστορικός Προκόπιος λέει: ...δίνει την εντύπωση ότι είναι ένα κομμάτι ουρανού που κρέμεται στη γη...).
Ειδικά η κατασκευή του τρούλου είναι τόσο δύσκολή που έπρεπε να φτάσουμε στον 20 αιώνα ώστε να υπάρχουν τα τεχνικά μέσα να κατασκευαστούν αντίστοιχα οικοδομήματα. Για να φανταστείτεπόσο μπροστά ήταν αρχιτεκτονικά ο ναός, σκεφτείτε ότι ο τρούλος του είναι ύψους 55 μέτρων και διαμέτρου 33 μέτρων, ενώ στο γειτονικό Μπλε Τζαμί ή Τζαμί του Σουλτάνου Αχμέτ που χτίστηκε απ' τους Τούρκους σχεδόν 1100 χρόνια μετά, είναι μόνο 43 μ. ύψος και 23,5 διάμετρο γιατί δεν μπορούσαν να το κάνουν μεγαλύτερο ενώ και στο Τέμενος Σουλεϊμανιέ (το μεγαλύτερο της Πόλης) που χτίστηκε 1000 χρόνια μετά, παρότι ο τρούλος έχει ύψος 53 μέτρα η διάμετρός τους είναι 27μ .Γενικά ο ναός είναι ορθογώνιο οικοδόμημα μήκους 78,16 μ. και πλάτους 71,82 μ. κτισμένο στη ΝΔ. πλευρά του πρώτου λόφου της Πόλης με κατεύθυνση ΝΑ. Περιβάλλεται από δύο αυλές την βόρεια και την δυτική καλούμενη και αίθριο. Συνορεύει Ν με τα Πατριαρχικά κτίρια τα οποία συνδέονταν με το Αυγουσταίο, τη μεγάλη δηλαδή πλατεία που βρίσκοταν το λαμπρό από πορφυρό μάρμαρο άγαλμα της Αυγούστας Ελένης.
Τρισδιάστατη περιήγηση στην ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ!!!
- Περιμένουμε λιγάκι να "φορτώσει" η εφαρμογή.
- Πατάμε το γαλάζιο Χ για προβολή σε ολόκληρη οθόνη
- Κινούμαστε σε κάθε κατεύθυνση με τη βοήθεια του ποντικιού μας.
- Επιλέγουμε από τα κόκκινα σημεία το σημείο της περιήγησής μας
- Η γαλάζια "σάρωση" μας δείχνει προς τα πού κοιτάζουμε
Καλή περιήγηση στο αριστούργημα της βυζαντινής αρχιτεκτονικής και ταυτόχρονα σε ένα από εκείνα τα μνημεία, όπου οι χριστιανοί της... εποχής εκείνης, σύμφωνα με τον Προκόπιο, πίστευαν ότι "ο ναός αυτός δεν είναι έργο ανθρώπινης προσπάθειας ή τεχνικής, αλλά της επενέργειας του Θεού".
Η ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ
